ΕΛΛΗΝΑΣ = ΕΡΩΤΑΣ!
Του Γιώργου Ανωγειάτη.
Ο Έλληνας είναι αλληλένδετος με τον έρωτα. Ίσως ο μοναδικός λαός που τον έκανε θεό, φτερωτό, και τον λάτρεψε. Ο αθάνατος στίχος του Σοφοκλή στην Αντιγόνη, «Έρως ανίκατε μάχαν», τα λέει όλα. Δείχνει την ιδιοσυγκρασία και τη ψυχοσύνθεση των Ελλήνων. Δεν υπάρχει ένα Ελληνικό τραγούδι, που να μην αναφέρει ή να εννοεί το «σ’ αγαπώ».
Ο έρωτας είναι η κυριότερη πηγή έμπνευσης των ποιητών, των μουσικών, των γλυπτών, των ζωγράφων, των συγγραφέων αλλά και κάθε καλλιτέχνη. Λέμε πως όταν αγαπάς τη δουλειά σου, τότε
όχι μόνο την κάνεις σωστά, αλλά σε ξεκουράζει κιόλας. Κι αυτή η αγάπη είναι μια μορφή έρωτα.
Εμείς οι Έλληνες αγαπάμε το ωραίο, την ομορφιά, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα, τη φιλία, τη ζωή την ευρυθμία, και πάνω απ’ όλα την πατρίδα μας. «Κλείσε μέσα στη ψυχή σου την Ελλάδα, και θα αισθανθείς κάθε είδους μεγαλείο», λέει ο ερωτευμένος με την Ελλάδα, Διονύσιος Σολωμός. Ας μη σπεύσουν να μου κολλήσουν τη ρετσινιά του σοβινιστή, ή και του εθνικιστή ακόμα, κάποιοι ελαφρόμυαλοι. Όπως έχω γράψει παλιότερα, ο αληθινός πατριώτης είναι πάνω απ’ όλα άνθρωπος.
Στο θέμα μας όμως, τον έρωτα, αυτόν που κινεί τα νήματα του σύμπαντος. Προσπαθήστε να θυμηθείτε πόσο ευτυχισμένοι νοιώθατε όταν ήσασταν ερωτευμένοι, κι ελπίζω αυτό να έχει συμβεί πρόσφατα, γιατί, ως γνωστό, ο έρωτας χρόνια δεν κοιτάζει. Όλος ο κόσμος ήταν δικός σας. Δεν νοιώθατε την ανάγκη να κάνετε κακό σε κανένα, δεν πειράζατε ούτε μυρμήγκι. Περπατούσατε και πετούσατε, με το χαμόγελο ανθισμένο στο πρόσωπό σας και το τραγούδι στα χείλη σας. Όλες σας οι έγνοιες φαίνονταν ανύπαρκτες.
Κι όταν λείπει ο έρωτας από τις καρδιές των ανθρώπων, πόσο η δυστυχία αυτή μας κάνει κακούς, νευρικούς, απότομους, ακόμα και άδικους. Με το παραμικρό νευριάζουμε. Δεν τολμάνε να μας μιλήσουν. Δίνουμε το στίγμα, φευ, πως είμαστε ανέραστοι.
Ας δούμε από κοντά, ας γνωρίσουμε τον έρωτα, που μας επισκέπτεται, ευτυχώς, με πολλές μορφές. Είμαστε όμως έτοιμοι να τον δεχτούμε; Όπως είπαμε, έρωτας δεν νοείται μόνο ο σαρκικός, το κοινώς λεγόμενο σεξ, αλλά και η αγάπη που δείχνεις για κάτι. Ο Πλάτωνας πλησίασε πολύ στον ορισμό του έρωτα, γι’ αυτό ο άδολος έρωτας, αυτός που δεν περιμένει οπωσδήποτε ανταπόκριση ή οφέλη, που δεν αποζητάει καλά και ντε το κρεβάτι, αυτός που μιλάει πιο πολύ με την ψυχή παρά με το κορμί, ονομάζεται Πλατωνικός έρωτας.
Γιατί όμως ταυτίζεται ο Έλληνας με τον έρωτα; Μα, γιατί μόνο ένας Έλληνας μπορεί ν’ αγαπήσει αληθινά, να δοθεί ολοκληρωτικά στον έρωτα, να ρουφήξει την αγάπη και την ηδονή, όπως κανένας άλλος. Πριν βιαστείτε να με λιθοβολήσετε, ας παρουσιάσουμε καλύτερα τα Ελληνικά επιτεύγματα του έρωτα. Όλα τα αγάλματα που υμνούν το ανθρώπινο σώμα, ανδρικό ή γυναικείο, δεν έχει σημασία, είναι ερωτικά επιτεύγματα ανθρώπων που αγάπησαν αυτό που έκαναν, κι απόδωσαν με τη σμίλη τους την τελειότητα.
Όλα τα συγγράμματα, τραγωδίες, κωμωδίες, ακόμα και τα φιλοσοφικά, υμνούν τον έρωτα σ’ όλο του το μεγαλείο, όπως κανένας άλλος λαός δεν έχει υμνήσει. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί το μεγαλειώδες «Άσμα ασμάτων», που αποδίδεται στο Σολομώντα. Όλοι οι ποιητές, μηδενός εξαιρουμένου, ύμνησαν μαζί με την αρετή, και τον έρωτα, ο καθένας με το δικό του χαρακτηριστικό τρόπο, και μας άφησαν αριστουργήματα.
Γενικά, όλες οι τέχνες, που έφτασαν στο απόγειό τους την αρχαία Ελληνική εποχή, είναι αποτελέσματα του έρωτα. Ακόμα και στο Μεσαίωνα, υπήρχαν γυναίκες που ήταν ερωτευμένες με το Χριστό, και τον παντρεύονταν με κανονική γαμήλια τελετή, με το να γίνουν καλόγριες. Φυσικά, όταν προσεύχονταν, ονειρεύονταν πως τους επισκεπτόταν ο …άντρας τους.
Ο έρωτας είναι τεράστιο θέμα και θέλει αρκετή συζήτηση, βαθύ σκύψιμο πάνω του, κι εντρύφηση στα μυστικά του. Θα μπορούσα να παραθέσω στίχους του Ελύτη, του Καβάφη, του Σολωμού, του Παλαμά, του Σεφέρη και πολλών άλλων, για να δείξω πόσο είναι επηρεασμένοι από τον έρωτα, όμως, θεωρώ καλύτερο να σκύψουμε στον πατέρα της ποίησης, τον αξεπέραστο Όμηρο, για ν’ απολαύσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο μέγας ποιητής τον εξυμνεί.
Σε κάθε στίχο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, θα μυρίσουμε τον έρωτα. Όλες οι ραψωδίες είναι ανεπανάληπτα ερωτικές. Δεν χρειάζεται να περιγράψω το σμίξιμο του Άρη με την Αφροδίτη, ούτε τις ερωτικές περιπέτειες του Οδυσσέα. Το αφήνω σε σας, με την ελπίδα πως αν ξοδέψετε λίγο από το χρόνο σας κι ασχοληθείτε με τα αθάνατα αυτά έργα, μόνο κερδισμένοι θα βγείτε.
Τελειώνω μ’ ένα απόφθεγμα από το μυθιστόρημα, - Κεφάλι με δύο κορφές -: «Αγαπήστε την ομορφιά αυτού του κόσμου. Υπάρχει παντού, απλά αναζητήστε την», μ’ άλλα λόγια, ερωτευτείτε!
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΤΥΠΟ
Του Γιώργου Ανωγειάτη.
Ο Έλληνας είναι αλληλένδετος με τον έρωτα. Ίσως ο μοναδικός λαός που τον έκανε θεό, φτερωτό, και τον λάτρεψε. Ο αθάνατος στίχος του Σοφοκλή στην Αντιγόνη, «Έρως ανίκατε μάχαν», τα λέει όλα. Δείχνει την ιδιοσυγκρασία και τη ψυχοσύνθεση των Ελλήνων. Δεν υπάρχει ένα Ελληνικό τραγούδι, που να μην αναφέρει ή να εννοεί το «σ’ αγαπώ».
Ο έρωτας είναι η κυριότερη πηγή έμπνευσης των ποιητών, των μουσικών, των γλυπτών, των ζωγράφων, των συγγραφέων αλλά και κάθε καλλιτέχνη. Λέμε πως όταν αγαπάς τη δουλειά σου, τότε
όχι μόνο την κάνεις σωστά, αλλά σε ξεκουράζει κιόλας. Κι αυτή η αγάπη είναι μια μορφή έρωτα.
Εμείς οι Έλληνες αγαπάμε το ωραίο, την ομορφιά, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα, τη φιλία, τη ζωή την ευρυθμία, και πάνω απ’ όλα την πατρίδα μας. «Κλείσε μέσα στη ψυχή σου την Ελλάδα, και θα αισθανθείς κάθε είδους μεγαλείο», λέει ο ερωτευμένος με την Ελλάδα, Διονύσιος Σολωμός. Ας μη σπεύσουν να μου κολλήσουν τη ρετσινιά του σοβινιστή, ή και του εθνικιστή ακόμα, κάποιοι ελαφρόμυαλοι. Όπως έχω γράψει παλιότερα, ο αληθινός πατριώτης είναι πάνω απ’ όλα άνθρωπος.
Στο θέμα μας όμως, τον έρωτα, αυτόν που κινεί τα νήματα του σύμπαντος. Προσπαθήστε να θυμηθείτε πόσο ευτυχισμένοι νοιώθατε όταν ήσασταν ερωτευμένοι, κι ελπίζω αυτό να έχει συμβεί πρόσφατα, γιατί, ως γνωστό, ο έρωτας χρόνια δεν κοιτάζει. Όλος ο κόσμος ήταν δικός σας. Δεν νοιώθατε την ανάγκη να κάνετε κακό σε κανένα, δεν πειράζατε ούτε μυρμήγκι. Περπατούσατε και πετούσατε, με το χαμόγελο ανθισμένο στο πρόσωπό σας και το τραγούδι στα χείλη σας. Όλες σας οι έγνοιες φαίνονταν ανύπαρκτες.
Κι όταν λείπει ο έρωτας από τις καρδιές των ανθρώπων, πόσο η δυστυχία αυτή μας κάνει κακούς, νευρικούς, απότομους, ακόμα και άδικους. Με το παραμικρό νευριάζουμε. Δεν τολμάνε να μας μιλήσουν. Δίνουμε το στίγμα, φευ, πως είμαστε ανέραστοι.
Ας δούμε από κοντά, ας γνωρίσουμε τον έρωτα, που μας επισκέπτεται, ευτυχώς, με πολλές μορφές. Είμαστε όμως έτοιμοι να τον δεχτούμε; Όπως είπαμε, έρωτας δεν νοείται μόνο ο σαρκικός, το κοινώς λεγόμενο σεξ, αλλά και η αγάπη που δείχνεις για κάτι. Ο Πλάτωνας πλησίασε πολύ στον ορισμό του έρωτα, γι’ αυτό ο άδολος έρωτας, αυτός που δεν περιμένει οπωσδήποτε ανταπόκριση ή οφέλη, που δεν αποζητάει καλά και ντε το κρεβάτι, αυτός που μιλάει πιο πολύ με την ψυχή παρά με το κορμί, ονομάζεται Πλατωνικός έρωτας.
Γιατί όμως ταυτίζεται ο Έλληνας με τον έρωτα; Μα, γιατί μόνο ένας Έλληνας μπορεί ν’ αγαπήσει αληθινά, να δοθεί ολοκληρωτικά στον έρωτα, να ρουφήξει την αγάπη και την ηδονή, όπως κανένας άλλος. Πριν βιαστείτε να με λιθοβολήσετε, ας παρουσιάσουμε καλύτερα τα Ελληνικά επιτεύγματα του έρωτα. Όλα τα αγάλματα που υμνούν το ανθρώπινο σώμα, ανδρικό ή γυναικείο, δεν έχει σημασία, είναι ερωτικά επιτεύγματα ανθρώπων που αγάπησαν αυτό που έκαναν, κι απόδωσαν με τη σμίλη τους την τελειότητα.
Όλα τα συγγράμματα, τραγωδίες, κωμωδίες, ακόμα και τα φιλοσοφικά, υμνούν τον έρωτα σ’ όλο του το μεγαλείο, όπως κανένας άλλος λαός δεν έχει υμνήσει. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί το μεγαλειώδες «Άσμα ασμάτων», που αποδίδεται στο Σολομώντα. Όλοι οι ποιητές, μηδενός εξαιρουμένου, ύμνησαν μαζί με την αρετή, και τον έρωτα, ο καθένας με το δικό του χαρακτηριστικό τρόπο, και μας άφησαν αριστουργήματα.
Γενικά, όλες οι τέχνες, που έφτασαν στο απόγειό τους την αρχαία Ελληνική εποχή, είναι αποτελέσματα του έρωτα. Ακόμα και στο Μεσαίωνα, υπήρχαν γυναίκες που ήταν ερωτευμένες με το Χριστό, και τον παντρεύονταν με κανονική γαμήλια τελετή, με το να γίνουν καλόγριες. Φυσικά, όταν προσεύχονταν, ονειρεύονταν πως τους επισκεπτόταν ο …άντρας τους.
Ο έρωτας είναι τεράστιο θέμα και θέλει αρκετή συζήτηση, βαθύ σκύψιμο πάνω του, κι εντρύφηση στα μυστικά του. Θα μπορούσα να παραθέσω στίχους του Ελύτη, του Καβάφη, του Σολωμού, του Παλαμά, του Σεφέρη και πολλών άλλων, για να δείξω πόσο είναι επηρεασμένοι από τον έρωτα, όμως, θεωρώ καλύτερο να σκύψουμε στον πατέρα της ποίησης, τον αξεπέραστο Όμηρο, για ν’ απολαύσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο μέγας ποιητής τον εξυμνεί.
Σε κάθε στίχο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, θα μυρίσουμε τον έρωτα. Όλες οι ραψωδίες είναι ανεπανάληπτα ερωτικές. Δεν χρειάζεται να περιγράψω το σμίξιμο του Άρη με την Αφροδίτη, ούτε τις ερωτικές περιπέτειες του Οδυσσέα. Το αφήνω σε σας, με την ελπίδα πως αν ξοδέψετε λίγο από το χρόνο σας κι ασχοληθείτε με τα αθάνατα αυτά έργα, μόνο κερδισμένοι θα βγείτε.
Τελειώνω μ’ ένα απόφθεγμα από το μυθιστόρημα, - Κεφάλι με δύο κορφές -: «Αγαπήστε την ομορφιά αυτού του κόσμου. Υπάρχει παντού, απλά αναζητήστε την», μ’ άλλα λόγια, ερωτευτείτε!
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΤΥΠΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου